Gloriejaren van de Volendamse jeugd

1965 | Nederlands kampioen bij de A-Junioren

Volendam dankt haar sterke positie in het Nederlandse voetbal voor een belangrijk deel aan de jeugdspelers die doorstromen naar het vlaggenschip. Vrijwel ieder jaar breken jonge voetballers uit de eigen opleiding door naar het eerste elftal. De jeugdteams spelen bijna altijd in de hoogste klassen. In de jaren zestig hoorde het jeugdteam van Volendam samen met Ajax, Feijenoord, PSV, Go Ahead en ADO steevast tot de kandidaten voor de landstitel bij de junioren van 16 tot 18 jaar. Vele zinderende duels werden uitgevochten. Eenmaal kwam Volendam als glorieuze winnaar tevoorschijn uit de strijd. In 1965 werd ADO in een beslissingswedstrijd met 2-0 verslagen en daarmee was de Volendam-jeugd Nederlands kampioen. In de jaren 1960-1965 was er in Nederland sprake van een aparte afdeling voor de hoogste jeugdelftallen (A-junioren) van betaald voetbalorganisaties. In deze jaren werden door Volendam de grootste successen geboekt uit de clubhistorie van het jeugdvoetbal. Jaap Keizer (Aaltje), als trainer, en Wim Boelsz, als begeleider, waren in die periode verantwoordelijk voor het hoogste jeugdteam.

Straatvoetbal als basis
De jeugdteams uit die periode bulkten van het talent en dat vond zijn oorsprong in het straatvoetbal. Gerrie Muhren, een exponent uit die periode, vertelde hierover: "We deden de hele dag eigenlijk niets anders dan voetballen. ‘s Zomers op landjes, ‘s winters gewoon op straat. Niemand zei daar ooit iets van. Onze techniek was zo goed, dat er toch vrijwel nooit een bal door een ruit ging of in een tuin belandde. En bovendien betekende voetbal nu eenmaal alles in Volendam. Dat voetballen op straat stond gewoon boven de wet. Geweldige veldslagen op voetbalgebied zijn er uitgevochten in de straatjes van Volendam. Want denk erom, dat iedereen steeds weer perse wilde winnen. De drang naar succes was ook daar erg hoog, voor ons betekende het idee iets te bereiken in de voetballerij alles. Toch gebeurde dat knokken alleen op basis van techniek. Hard of gemeen voetballen was er niet bij, hoe fel het soms ook toeging.”

Nieuwe jeugdcompetitie
Van 1962 tot en met 1967 organiseerde de KNVB naar een competitie voor de hoogste juniorenteams van de betaalde verenigingen. Daarvoor speelden de jeugdteams in regionale competities waarvan de kampioenen in een aantal wedstrijden om de landelijke titel streden. Door de geleidelijke samenvoeging van de regionale poules werd in 1965 één hoogste klasse voor de jeugdteams van de betaalde verenigingen gerealiseerd. Het idee om voor de jeugd eenzelfde competitiepiramide als voor de grote betaalde broers op te zetten hield kort stand. Er werd teruggekeerd naar een regionale indeling die vele jaren is aangehouden.

Seizoen 1960-1961
Veelal werd Volendam eerste in zijn poule. Op weg naar het landskampioenschap strandde het meestal tegen Ajax in een wedstrijd om de titel van district West I. Tussen 1960 en 1965 werd het Volendamse jeugdteam drie keer eerste in zijn poule. In het seizoen 1960-1961 wist Volendam met bekende namen als Dick Bond (Sport) en Jan Jonk (Kip) de Amsterdammers achter zich te houden. Aanvoerder Kees Tol (Stijn) heeft er nog altijd prachtige herinneringen aan. “Om het kampioenschap van de districten West I en West II speelden we eerst tegen Sparta. Thuis wonnen we met 4-0, waarna we ons in Rotterdam niet meer lieten verrassen. Vervolgens moesten we naar Apeldoorn op het terrein van AGOVV voor de landelijke finalewedstrijden. In een poule met de kampioenen van andere districten versloegen we Enschedese Boys, waarna we de finale tegen Fortuna moesten spelen. Helaas verloren we deze wedstrijd, waardoor we tweede van Nederland werden.”

Opnieuw tweede in 1963-1964
Na samenvoeging van een aantal regionale poules waren er nog twee eerste klassen over in het seizoen 1963-1964. Volendam eindigde in de Eerste klasse A bovenaan met Go Ahead. De beslissingswedstrijd vond plaats in Deventer. Eigenlijk moest dat op neutraal terrein gebeuren. Maar ze waren zo vanzelf overtuigd, dat men riep: "Ach, wat kan ons nou gebeuren. We spelen wel in Deventer. Niet alleen dat we toch wel winnen, maar dan pakken we misschien ook nog een paar leuke centen mee voor de club. Men maakte het waar, want het won dik verdiend met 3-1, dankzij twee doelpunten van Gerrie Mühren en één van Jaap Zwarthoed (Vracht). Aanvaller Jaap Tol (Stijn): “Go Ahead was een grote naam in die tijd. Joop Brand had er een voetbalschool opgezet, waar de spelers intern bij de gewone schoolvakken werden geholpen door leraren. Het stond onder leiding van Willem Beltman. Ik zie de affiche nog voor me: ‘Topelftal uit Volendam komt!’. Sommige spelers van ons hadden 's ochtends nog gewoon gewerkt en dan zitten daar 7000 mensen op de tribunes”. Middenvelder Hein Jonk (Pinkel): “Verschillende spelers van Go Ahead werden toppers in Nederland, zoals Wietse Veenstra, Peter Ressel en later Dick Schneider”.

Vervolgens mocht Volendam in een tweeluik tegen Ajax, de kampioen van de Eerste klasse B, om de landstitel spelen. De Amsterdammers met o.a. Wim Suurbier en Johan Cruijff bleken een maatje te groot. Volendam verloor op donderdag 28 mei 1964 thuis met 2-3 en zes dagen later op 3 juni uit met 4-1.

De tekst gaat verder onder de foto's.

Twee spelers van de club uit het IJsselmeerdorp werden regelmatig uitgenodigd om in Zeist te trainen met het Nederlands jeugdteam: Gerrie Mühren en Hein Jonk (Pinkel). Vanwege de belangstelling van m.n. Ajax voor deze twee jeugdspelers kregen beiden direct een contract van Volendam aangeboden voor 1.000 gulden per jaar. Hein Jonk (Pinkel): “Omdat Gerrie en ik al geld verdienden trakteerden we bij uitwedstrijden richting het oosten van het land de medespelers onderweg op een zak patat. In Voorthuizen tussen Amersfoort en Apeldoorn stopten we altijd bij dezelfde tent”. Gerrie Mühren maakte na het seizoen de overstap naar het betaalde team van Volendam.

Derde kans in 1964-1965
In het seizoen 1964-1965 werd Ajax in dezelfde Eerste klasse A ingedeeld als Volendam. Al snel werd duidelijk dat Volendam of Ajax de hoogste ogen zou gooien. Rechtshalf Hein Jonk, voorstopper Jack Jonk (Bol) en aanvoerder Jaap Tol (Stein) behoorden tot de tweedejaars spelers die graag een nieuwe gooi naar het landskampioenschap wilden doen. Jack Jonk (Bol): “Ajax kende dat jaar weinig echte toppers zoals het seizoen ervoor. Dat heeft denk ik wel een rol gespeeld bij de successen die we haalden in 1965”. Voor de laatste speelronde had Volendam een voorsprong van twee punten op Ajax. De laatste thuiswedstrijd van de reguliere competitie moest minimaal gelijkgespeeld worden tegen Vitesse. Volendam bleek een maatje te groot voor de Arnhemmers. Dankzij drie doelpunten van Jaap Zwarthoed (Vracht) en één van Jaap Tol (Stein) en Jan Bond (Billy) werd een ruime 5-1 zege geboekt.

De tekst gaat verder onder de foto's.

Finale tegen ADO
Vervolgens kon het jeugdteam zich opmaken voor twee duels met de kampioen van de Eerste klasse B, het Haagse ADO, om Volendams derde kans op de nationale jeugdtitel te grijpen. In dit team speelden o.a. Dick Advocaat, Aad de Mos en de aanvallers Louis de Puyt en Michel van der Loop. Op donderdag 20 mei verloor Volendam de eerste wedstrijd in Den Haag met 2-1. Voor de Hagenaars scoorden Louis de Puyt en Jacques Groenendijk, voor Volendam Jan Bond (Billy). De woensdag erna moest Volendam winnen om een derde duel af te dwingen. De voorbereiding was niet voor alle spelers ideaal. Jack Jonk (Bol): “Ik moest die dag als metselaar werken in De Rijp. Terwijl de mensen uit De Rijp al naar Volendam gingen om de wedstrijd tegen ADO te bezoeken wachtte ik op de bouwbus die maar niet kwam. Het bleek dat de chauffeur onderweg pech had. Zo kwam ik pas tegen zes uur thuis, terwijl de wedstrijd om zeven uur begon”. Hein Jonk (Pinkel) werkte in de kruidenierszaak van zijn vader: “Ik moest eerst boodschappen bezorgen bij 300 klanten. Dat was heel wat keren het Noordeinde op en af lopen”. Zo’n 3.000 toeschouwers waren naar het stadion gekomen. Onder hen bevonden zich competitieleider Thijs Jansen en sportredacteur ingenieur Ad van Emmenes met de beker voor het jeugdkampioenschap. Volendam nam al snel een beslissende voorsprong. Na twee minuten schoot Jaap Tol (Stein) uit een voorzet van Jack Hoogland de bal keihard langs de Haagse keeper in het doel. De Volendamse goalie Kees Tuijp (Sikkie) greep enkele keren goed in toen Van der Loop levensgevaarlijk werd. Op aangeven van Jaap Zwarthoed (Vracht) scoorde Klaas Tuijp in de tiende minuut 2-0. Even leek het spannend te worden nadat Jack Jonk De Puyt hardhandig van de bal zette en ADO een strafschop mocht nemen. Kees Tuijp keerde de bal echter. Direct na rust scoorde Klaas Tuijp nog tweemaal uit voorzetten van Jaap Zwarthoed (Vracht) en Hein Jonk (Pinkel). Kort voor tijd redde De Puyt de eer en tekende voor de 4-1 eindstand. Een derde duel moest de beslissing brengen.

De tekst gaat verder onder de foto's.

Beslissing in Heemstede
De KNVB stelde de derde wedstrijd voor zaterdag 5 juni 1965 vast op het neutrale terrein van RCH in Heemstede. Onder leiding van scheidsrechter Arie van Gemert zagen de 6.000 toeschouwers in de eerste helft een beter Volendam, dat in de sterkste opstelling speelde. Bij ADO ontbrak aanvoerder Van Dulmen, terwijl de gevaarlijke Michel van der Loop in de week ervoor was verkocht aan DWS en daarom niet mee mocht spelen. Kanthalf – zoals dat zo mooi genoemd werd in de jaren zestig – Dick Advocaat was voortdurend dreigend, maar Kees Schilder (Loege) was steeds attent. De Volendamse verdediging was onpasseerbaar. Na vijf minuten in de tweede helft mocht Jaap Tol (Stein) een penalty nemen toen een Volendam-speler onderuit was gehaald in het strafschopgebied. Jaap faalde niet oog in oog met keeper Roelfsema. In de twintigste minuut maakte Jaap de 2-0, waarna ADO alles op de aanval gooide. Volendam hield manmoedig stand en was levensgevaarlijk met uitvallen. Klaas Tuijp schoot tweemaal op de paal en meerdere keren vormde de keeper een sta in-de-weg. Na het laatste fluitsignaal barstte een groot gejuich los bij de Volendammers. Namens de KNVB overhandigde Thijs Jansen bloemen en de door het weekblad “Sport en Sportwereld” beschikbaar gestelde wisselbeker aan Jaap Tol (Stein). De Volendamspelers ontvingen individueel een klein “Sport en Sportwereld” bekertje als herinnering. Op het veld werd door de Volendammers een ereronde gemaakt, zoals dat destijds bij Engelse clubs gebruikelijk was. Uiteraard moest het grote succes gevierd worden. Jack Jonk: “Met het hele team hebben we een feestavond gehad bij De Kloon, de cafetaria van Jup Kras aan de Meerzijde, waar nu de BZN bar is. We zaten boven de cafetaria. In die tijd was het de plek waar alle voetballiefhebbers kwamen.” Hein Jonk: “In de cafetaria hingen grote foto’s van de spelers die opgesteld zouden worden de komende wedstrijd. Toen de cafetaria stopte heb ik mijn foto nog meegekregen”.