Jan Bond (de Koe) werd geboren op 25 augustus 1942 en voetbalde in de seizoenen tussen 1959 en 1971 afwisselend in het eerste en tweede team van Volendam. Hij was pas 17 jaar toen hij, op 1 mei 1960, zijn debuut maakte in het eerste van Volendam tegen NAC. Het was het eerste Eredivisie-seizoen van de club, waarin Volendam streed tegen degradatie. Gerry Vlak maakte die dag de belangrijke winnende treffer in de met 1-0 gewonnen wedstrijd. Zijn tweede wedstrijd in de basis was voor hem direct zijn sportieve dieptepunt. Volendam moest winnen om degradatie te ontlopen en hij stond in de dekking op PSV-spits Coen Dillen. Deze scoorde echter tweemaal en het lot voor Volendam was bezegeld. “Het maakte grote indruk op mij om Dick Tol (de Knoest), na afloop, als een klein kind te zien huilen omdat hij was gedegradeerd”.
Dick Tol (de Knoest)
“Mijn eerste ontmoeting met de Dick Tol (de Knoest) was er één om niet snel te vergeten. Ik mocht voor eerst meetrainen met het eerste elftal. Toevallig had ik mijn kleding gehangen aan de haak van de Knoest. De Knoest riep direct: “Hee ventje, deze haak moet je van afblijven. Die is van mij. Zul je dat goed onthouden! Ik riep nogal bijdehand terug: ‘Nou moet je niet denken dat je God bent, omdat je toevallig de Knoest heette! De Knoest riep: ‘Van wie bin je er eigenlijk ietje?, Ik ben Jan de Koe. O, dan weten we dat’. Na afloop van de training kon ik zonder onderbroek naar huis. Die was spoorloos. Bij de volgende training: riep de Knoest: Nog één keer aan mijn haak komen, dan kun je naakt naar huis!”
"Toch ben ik heb hem daarna enorm leren waarderen, want hij nam het ook voor de andere spelers op. Hij was een kerel uit één stuk, want hij gaf zelf niet om geld maar zorgde er altijd voor dat de andere spelers een redelijk contract kregen. ‘Als de andere spelers niet 500 gulden bij hun contract krijgen, kun je op zoek naar een andere midvoor’, riep hij tegen toenmalig voorzitter Arnold Mühren. Die wist dan wel hoe laat het was, want hij hield voet bij stuk. Hij werd daarom enorm gewaardeerd bij de jongere spelers. Hij kon bij andere clubs drie keer zoveel verdienen maar wilde maar voor een club voetballen”.
Levenservaring
Zijn actieve voetballoopbaan beschouwde hij als een fantastische levenservaring. Hij speelde in het elftal met alleen jongens uit Volendam. Hij vertelde met trots: “Op zo'n hoog niveau meedraaien kwam door de saamhorigheid. Dat was erg belangrijk. Het salaris stelde niet veel voor, maar je kende elkaar als kinderen al. Je groeide met elkaar op, het waren vriendenploegen. Als kind was ik al bevriend met Dick Bond (Sport) en Jan Jonk (De Kip). Je knokt dan extra voor elkaar”. De militaire dienst zorgde ervoor dat hij uit het eerste elftal raakte. Na een paar jaar in het tweede te hebben gespeeld kwam hij weer terug in het eerste elftal. ”Dat had je nog in die tijd. Als je een paar jaar minder was hoefde je niet uit het tweede weg. Je kon je weer optrekken aan de andere spelers en zo toch een plaats in het eerste heroveren. In die tijd werd het wel spannend als je de leeftijd van dertig jaar naderde. Men was toen van mening dat je dan zo'n beetje afgeschreven kon worden. Veel goede voetballers kregen om die reden geen contract meer toen ze 28, 29 waren. Het was in die tijd altijd spannend wie wel en wie niet een nieuw contract kreeg. Daarover werden de spelers erg lang in onzekerheid gehouden”.
Trots was hij dat hij mocht spelen in het Nederlands militair elftal en het Nederlands amateurelftal. Bij het militair elftal had de stopperspil o.a. Henk (Charley) Bosveld, Piet Keizer en Tonny van Leeuwen als teamgenoten. En één van zijn meest schitterende ervaringen betrof een reis in 1963 met de gehele voetbalploeg naar Israël.
27 oktober 1963, Volendam - Ajax (2-3). Jan Bond (de Koe) en Klaas Karregat (Blubber) proberen de voorzet van Ajacied Peet Petersen onschadelijk te maken. Foto Hugo van Gelderen, Anefo.
1 december 1963, Blauw-Wit - Volendam 3-0. Jan Bond (de Koe) in de achtervolging op Erwin Sparendam. Foto Joop van Bilsen, Anefo
Jan Bond (de Koe) als onderdeel van het elftal uit 1960-1961. Stand vlnr. Klaas Karregat (Blubber), Bart Kes (Pele), Jan Schilder (Koles), Klaas Zwarthoed (Vracht), Jaap Keizer (Aaltje), Joep Molenaar (Des), Trainer Bram Appel. Gehurkt vlnr. Jan Bond (de Koe), Johan Pelk, Harmen Veerman (de Poes), Jaap Smit (Jut) en Jaap Kroon (Snert).
Maatschappelijke carrière
Na 56 wedstrijden in het eerste elftal stopte hij in 1971 als voetballer. Toch bleef hij actief in de voetbalwereld. Hij was een aantal jaren voorzitter van de RKSV Volendam, het overkoepelende orgaan van amateurs en betaald voetbal. Tevens was hij nog korte tijd voorzitter van de betaalde tak. Na nog enkele jaren jeugdcoördinator tussen amateurs en betaald voetbal geweest te zijn, verliet hij de voetbalarena. Door Siem Veerman (Lut) werd hij toen benaderd voor een politieke functie bij de lokale partij Volendam'80. Het bijna-faillissement van FC Volendam in 1986 bracht hem echter in conflict met zijn toenmalige partijgenoten van Volendam'80. Het financiële meningsverschil over de steun aan de voetbalclub leidde tot een politieke crisissituatie, die alleen opgelost kon worden door de vorming van een aparte fractie Bond in de gemeenteraad. Mede door zijn inbreng kon de club destijds worden gered. Na het voltooien van de ambtsperiode stapte hij over naar het CDA. Bij die partij werd hij in 1995 en 1998 wederom geconfronteerd met een dreigende ondergang van FC Volendam. Dankzij forse financiële ondersteuning wist de gemeenteraad nogmaals directe faillissement voorkomen. Vanaf die tijd zit er in de Raad van Toezicht van de Volendam voortaan een aangewezen lid van de gemeente. Een periode van schuldensanering en het voeren van financieel gezond beleid brak aan. Vanaf die tijd is het motto van de club ‘je moet niet meer uitgeven dan je binnenkrijgt’.
In zijn werkzame leven bestierde Jan Bond (de Koe), sinds begin jaren 80, samen met zijn vier broers Jaap, Theo, Dick, Jack en zwager Siem Schilder het Volendamse Administratiekantoor Bond. Met hun circa 20 medewerkers bedienden zij voornamelijk het midden- en kleinbedrijf (MKB), met ongeveer 400 ondernemers als klant waarvan de bouw de belangrijkste branche was. Naast de bedrijfsadministratie voerden zij ook de loonadministratie aan huis. In 2008 werd Administratiekantoor Bond overgedragen aan een nieuwe generatie. Directieleden Dick Bond, Jan Bond en Siem Schilder traden uit.
Oktober 1986, Jan Bond (de Koe) als eenmansfractie in de beslissende raadsvergadering over de redding van FC Volendam.
Feitenrelaas over de redding van FC Volendam in 1986.