Smit (Jut), Jaap

Smit (Jut), Jaap

Jaap Smit (Jut) werd geboren op 3 april 1936 in de Industriestraat te Volendam. Een straat waarvan de helft was ingenomen door visloodsen en rokerijen. De stank in de straat was, door de rooklucht en de vis die werd gelost en geladen, vaak niet te harden. Hij kwam uit een gezin van vijf kinderen dat was gesticht door zijn ouders Evert Smit (Jut) en Aaltje Visser. Jaap was de oudste van het gezin samen tweelingzus Griet. In de Industriestraat woonden ook zijn teamgenoten Dick Maurer (Kick) en Dick Sier (Kits).

Hij speelde rechtsbinnen en ging voor niemand opzij. Hij was gezegend met een sterk lichaam, een echte tank. Door zijn lichaam in combinatie met sprongkracht, was hij enorm sterk in de lucht en scoorde vele doelpunten met het hoofd. Hij was een karakteristieke Volendammer die zich eigenlijk alleen in het dorp op zijn gemak voelde. Omdat hij in zijn voetbaljaren altijd klederdracht droeg, was hij een bezienswaardigheid bij uitwedstrijden.

Vanaf 1955 speelde hij in het eerste elftal en was vaste basisspeler tot en met het seizoen 1962-1963. In die periode maakte hij de gehele opkomst van het voetbal in Volendam mee: de start van het betaalde voetbal, de eerste bekerfinale en de eerste promotie naar de Eredivisie. In de 3 seizoenen daarna speelde hij nog als amateur in het tweede. En als de nood hoog was bij het eerste elftal dan werd er nog een beroep op hem gedaan. In die periode scoorde hij zelfs nog een aantal doelpunten. Hij speelde in totaal 229 wedstrijden in het betaalde voetbal, waarvan 210 in de competitie. Hij scoorde daarin 68 doelpunten en had daarmee een scoringspercentage van 0,30.
 

9 september 1962, Volendam - Ajax (4-5) - Jaap Smit (Jut) in duel met Henk Tijm. Daarachter Tonnie Pronk. Foto Jac. de Nijs, Anefo.


24 maart 1963, Volendam - Heracles (2-2).

28 oktober 1962, Sparta - Volendam (3-2)


28 oktober 1962, Sparta - Volendam (3-2). Pim Doesburg redt op een inzet van Jaap Smit (Jut). Naast hem Spartaan Hans de Koning.


30 april 1959, Jaap Smit (Jut) voetballend op het achtererf met zijn broertjes Evert- en Albert Smit.

Kermis 1962 met ploeggenoten vlnr. Gerrit Zwarthoed, Klaas Zwarthoed (Vracht) en Jintje Schilder (Koles).


Werkzame leven
Als 15-jarige jongen was Jaap Smit (Jut) de eerste werknemer van Tol Plaatwerk. Eigenaar Hein Tol was, in het jaar 1949, een eigen smederij en plaatwerkerij gestart op de Volendammer scheepswerf van zijn schoonvader Jan Hoogland. Deze was gevestigd op de ‘Helling’ aan de dijk. Momenteel staat daar een pand dat dienst doet als restaurant genaamd ‘De Oude Helling’. Houten botters werden voorzien van metalen beschermingen en de eerste constructies werden gelast. Jaap Smit (Jut) vertelde over die periode: “Het was altijd hard werken als ijzersmid. We hadden altijd oorlog met de visserslui. Het plaatwerk voor de vissersschepen moest natuurlijk direct klaar zijn, want ze moesten meteen weer uitvaren. Mijn baas Hein Tol was een harde, maar goeie baas. Ik herinner me nog dat een stuk plaatwerk dat op een botter vastgezet moest worden in het water viel. 'Erachteraan!', riep hij tegen me. Dus daar ging ik te water. Dat deed je toen nog voor je baas. Maar hij deed ook wat vaak wat terug, want hij reed mij met z'n busje regelmatig naar het voetbalveld. Ik kreeg alle tijd om te trainen, en als ik vroeg weg moest voor een belangrijke wedstrijd, dan was dat geen enkel probleem.”

Midjaren '50 was het tijdperk van houten vissersschepen echter voorbij. Hein Tol voorzag dat op tijd en besloot in 1954 een stuk grond te kopen op het eerste industrieterrein dat Volendam rijk was: het 'Slobbeland'. In samenwerking met meubelmaker en voorzitter van voetbalclub Volendam, Arnold Mühren, ging men over tot de productie van schoolmeubilair. Hein Tol Plaatwerk maakte stalen frames voor bankjes, krukjes en kasten. Voor Jaap Smit (Jut) betekende deze verhuizing de overgang van ijzersmid naar fabrieksarbeider.

Hij zou 15 jaar bij Tol Plaatwerk blijven werken. Toen zijn schoonvader Sijmen Snoek overleed, stapte hij over naar de vis. Deze had op de hoek van de Industriestraat en Bokkingstraat, een rokerij. Vanwege de liefde voor het metaalvak was dit een moeilijke beslissing, maar hij moest bijspringen. Dit bedrijf werd later overgenomen door de alom bekende Jan Snoek (Patat), de broer van zijn vrouw. Hij zou daar de rest van zijn arbeidzame leven werken.


Jaap Smit (Jut) aan het werk in de rokerij van zijn schoonvader Sijmen Snoek.


Elftalbegeleider
Na zijn actieve voetballoopbaan in 1967, begon hij als begeleider van de interregionale jeugd en was daarna begeleider van derde elftal. Dit was het hoogste amateurteam in de tijd dat er nog geen scheiding was met het betaalde voetbal. Vanaf 1975 werd hij elftalbegeleider van het eerste elftal dat toen werd getraind door Arie Stehouwer. Hij nam de taken over van Wim Boelsz. Hij zou dit 13 seizoenen volhouden. Hij was een elftalbegeleider uit het boekje. Hij was vrijwel alle dagen in het stadion te vinden. De spelers konden voor echt van alles en nog wat bij hem terecht. Ook zijn vrouw en dochters waren in die periode betrokken bij alle benodigde werkzaamheden in het spelershome. Jarenlang draaide het gehele gezin om de voetbal. Jan Schokker nam het van hem over toen Leo Steegman in 1988 trainer werd. Jaap Smit (Jut) overleed op 18 juni 2009 op de leeftijd van 73 jaar. Hij was een persoon die een grote bijdrage heeft geleverd aan de bloei van het Volendamse voetbal, zowel als speler maar zeker ook als elftalbegeleider van zowel de jeugd als het eerste elftal.  


15 augustus 1984, Jaap Smit (Jut) als elftalbegeleider op de bank naast Leo Beenhakker tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tegen Telstar. Foto NH Archief, Fotopersbureau De Boer.


Jaap Smit (Jut) viert samen met trainer Jan Brouwer de behaalde promotie in het seizoen 1986-1987


1986, Jaap Smit (Jut) samen met zijn vrouw Griet Snoek en twee dochters Karin en Anja.