Mühren, Pé

Speaker
Toen Volendam in 1937 uitkwam in de katholieke afdeling van het Nederlandse voetbal wilden bestuursleden de kampioenswedstrijden extra cachet geven. Daarom werd een speaker gezocht. Mühren senior vroeg zijn zoon Pé die al improviserend zijn werkzaamheden begon. De installatie stelde die eerste jaren niks voor. Bij windstil weer droeg het geluid maar twintig meter ver. aldus Pé Mühren zelf over zijn beginperiode als speaker. Hij ontwikkelt een stijl van omroepen die bij geen andere voetbalclub te horen was. Bij elke thuiswedstrijd is hij anderhalf uur van te voren aanwezig om de muziek te starten. Enkele minuten voor aanvang droeg hij dan een gedicht (zelf sprak hij liever van een rijmpje) voor over de tegenstander van die dag. Na zijn gedicht volgden altijd de opstellingen van beide teams.

Zoals op 21 januari 1996 voor het duel met Feyenoord. Arie Haan was op dat moment trainer van de Rotterdammers en had even daarvoor oud internationals Rob Witsche en Regi Blinker uit de A-selectie gezet, Volendam bungelde onderaan in de eredivisie:
De Haan jaagt in het kippenhok twee kippen van zijn toom op stok, 't zijn Rob Witschge en Regi Blinker, 't wordt voor die twee nu wel wat linker.
Feyenoord staat, o welk een straf, wel 20 punt van Ajax af, maar troost u, wij zijn ook niet aan het stunten, wij staan op 38 punten.
Dat is wel eventjes wat meer, en dan gaan we in de weer.
En dan is 't voor ons te hopen, dat wij wat puntjes in gaan lopen.
Maar mocht de Haan geen koning kraaien, dan zal er morgen in De Kuip wat zwaaien.

De tal van humoristische omroepen die Pé Mühren tijdens de wedstrijden deed maakte hem in heel Nederland bekend, veel supporters uit die tijd kunnen dan ook zo enkele bijzondere momenten herinneren. Je zou er met gemak een boek mee kunnen vullen. Zo had hij in de rust altijd vaste rubrieken als gevonden voorwerpen en zoekgeraakte kinderen. Hij lied de zoekgeraakte ventjes dan zelf aan het woord. “Hoe heet je, jongen?” Jan, meneer. “Leuke vader heb jij, Jan. Hij laat je zo maar los”. Om dan te vervolgen: “Wil de vader van Jan hem zo snel mogelijk op komen halen, want hij zit in de cabine aan alle knoppen”.

In 1994 speelt Volendam een thuiswedstrijd in het Olympisch Stadion tegen Ajax. Ondanks dat de Amsterdammers vele malen beter zijn steelt Volendam door een doelpunt van Arie Opdam de overwinning. Pé Mühren kan het vervolgens door de speakers niet laten Ajax trainer Louis van Gaal even te pesten: Nu weet je hoe het moet, Louis. Maak je niet ongerust jongen, jij komt er ook wel.' Het publiek dat Volendam 90 minuten lang in de verdrukking had zien staan gierde het vervolgens uit van het lachen.

Bij het oplezen van de namen van de spelers strooide hij met spitsvondigheden: “Met nummer 4, Frank Verlaat! Mooi op tijd, jochie”. Bij een goal van Alex Pastoor spreekt hij steevast van een gezegend doelpunt. Dat hij niet blij is met de tegendoelpunten FC Volendam te verwerken krijgt laat hij in een duel met Ajax ook horen: Tot mijn grote spijt moet ik u meedelen dat Johan Cruyff zojuist voor 0-2 heeft gezorgd.

De humor van Pé Mühren blijkt ook vaak erg functioneel. Hij lijkt invloed te hebben op de wedstrijden van zijn club en wordt dan ook wel eens gekscherend de non-playing captain van Volendam genoemd. Zo zorgde zijn ingrijpen in de jaren 70 tijdens de wedstrijd Volendam-PSV er voor dat een dreigende rel in de kiem smoorde. Jaap Jonk (Suikere) kreeg het rood voorgehouden na een overtreding tegen Gerry Deykers, woedende supporters rukten op in de richting van scheidsrechter Jonker, maar op dat moment kwam Pé Mühren in actie. Bloedserieus klonk de stem van Pé door de speakers: De hoofdprijs in de loterij, de fiets, is gevallen op nummer... De spanning vloeide weg, de verbeten trekken op de gezichten van de supporters maakten plaats voor een milde glimlach, de wedstrijd kon zonder problemen voortgezet worden.

De harde kernen van Ajax, FC Den Haag en FC Utrecht waren erg berucht, waar andere voetbalclubs hele pelotons ME nodig had om de supporters in bedwang te houden had Volendam aan één stadionspeaker genoeg. Toen de bezoekers uit Utrecht bezig waren een hek te slopen klonk het droogjes door de speakers: “Jongens stop daar toch mee, dat hek past toch nooit bij jullie in de bus”. De verbaasde vandalen in het uitvak lieten vervolgens het hek met rust. Ook de Amsterdamse F-Side kon niet van de hekwerken rond het uitvak afblijven, ook hier werden de agressieve fans met humor verslagen. Vanuit zijn commentaarhokje vroeg hij “Jongens, stop onmiddellijk met het slopen van het hek want anders ontsnappen de spelers”. Ook de vandalen uit Den Haag spreekt hij op de zelfde wijze toe: “Jongens, doe dat nou in de buurt van je eigen stad, dan hoef je minder ver te sjouwen." En toen deze op de tribune ook nog een vlag in brand staken, riep hij: “Dat is niet nodig, jongens. Wij hebben de lichten al aan”.

Oud-scheidsrechter Mario van der Ende kan over zo’n moment meepraten. In de jaren 90 leidt hij de wedstrijd Volendam-VVV dat op 1-1 lijkt te eindigen. Voor de thuisclub is een punt voldoende om nog een seizoen eredivisie veilig te stellen. De Volendammers staan wel flink onder druk, de spelers smeken de arbiter dan ook de wedstrijd af te fluiten als de klok 90 minuten aangeeft. Van der Ende kijkt op zijn horloge en laat weten dat er nog drie minuten extra tijd bijgetrokken moet worden. Pingpong klinkt het dan opeens door de speakers van het stadion gevolgd door de stem van Pé Mühren: “Als nu de scheidsrechter even wil luisteren. We hebben dat puntje vandaag hard nodig. Als u nu wilt fluiten zullen wij u eeuwig dankbaar blijven. Denkt u alsjeblieft ook aan onze gasten die nog ruim twee uur in de bus moeten zitten en aan hun buschauffeur die mij net vertelde dat hij vanavond nog naar een verjaardag moet. En bovendien begint het warme buffet dat inmiddels staat opgediend, in onze fraaie sponsorlounge, al aardig af te koelen. Dank u voor het begrip”. Mario van der Ende lijkt niet gevoelig te zijn voor de oproep en laat doorspelen maar laat later wel weten nooit meer de laatste tweeënhalve minuut van een wedstrijd met zo n enorme glimlach te hebben rondgelopen.

“Je moet”, verklapt Mühren, “gewoon een potje slap lullen.” Hij vindt dat de speaker de sfeer en geest van de club en de gemeente van herkomst moet uitstralen. Mühren is van mening dat een speaker een insider bij de club moet zijn. Hij wijst erop dat het met de gastomroepers bij Ajax dan ook niet goed is afgelopen. “Freek de Jonge is een patente kerel. Maar in die Europa-Cupwedstrijd tegen Austria heeft hij zich met zijn opmerkingen even vergaloppeerd.”

Pé Mühren is een Volendammer in hart en nieren. Maar ondanks zijn grote liefde voor en verbondenheid aan dorp en club zegt hij nooit partijdige dingen in de microfoon te roepen. “Daar is een speaker niet voor”, vindt hij. “Het is zijn taak niet de boel op te jutten. Ja, ik zeg weleens dat de mensen gerust mogen klappen voor een knap staaltje voetbal. Let op hè, daar bedoel ik dan niet alleen acties van Volendam mee.” Maar soms, heel soms, kan hij het toch niet laten. Hij herinnert zich een scheidsrechter die wel erg lang liet doorspelen en in die extra tijd scoorde de tegenstander van Volendam ook nog. “Toen heb ik geroepen dat we geen nachtvergunning hadden aangevraagd. Moet kunnen.” Mühren zegt met zijn gepraat "een beetje ontspannen sfeertje' in het stadion te willen creëren. “Want het is tegenwoordig allemaal zo geladen als de pest.” Mühren is zich bewust van een opvoedende taak ten opzichte van lastige jonge fans. Ook daarvoor gebruikt hij meestal ludieke opmerkingen “Ik zal die vlegels nooit op shockerende manier terechtwijzen. Dat helpt toch niet. Een speaker maakt het alleen maar erger als hij dreigende taal uitslaat of gaat schelden. Ik zeg als er bijvoorbeeld iemand met zijn blote kont op de middenstip gaat staan dat hij absoluut niet kan laten zien wat iedereen nog niet weet. Dan wordt er gelachen en is het opgelost.”

Maar liefst 59 jaar lang is de Volendammer de stadionspeaker en PR man van de dorpsclub, de laatste jaren werd hij steevast door twee man geassisteerd, één van hen is meestal zijn zoon Henk, verantwoordelijk voor de techniek. Ook tweelingbroer Jan is vaak in de geluidscabine present, hij bedient de telefoon voor de scoringsdienst. In al die jaren miste Pé maar twee thuiswedstrijden, één keer omdat hij in het ziekenhuis lag voor een pacemaker en een keer vanwege een prostaat operatie. Bij die laatste keer verving zijn zoon Kees hem in de stijl door in het stadion om te roepen dat de loodgieter bezig was de waterleiding van Pé te repareren.

Commercie
Het geweldige gevoel voor humor waarmee hij zijn werk doet maakt Pé Mühren enorm populair bij voetballiefhebbend Nederland, er zijn zelfs bezoekers aan de wedstrijden die speciaal komen om Pé een keer door de geluidsinstallatie van het stadion te kunnen horen. Pé heeft ook het hart op de tong, als het stadion van Volendam de naam Veronica stadion krijgt laat hij dan ook weten eigenlijk niets met dat commerciële gedoe te hebben, hij weigert dan ook de gesponsorde naam van het stadion om te roepen, al weet hij ook wel dat het profvoetbal niet meer zonder sponsoren kan. Het gebeurde zo nu en dan ook dat Pé tijdens de wedstrijd vergat zijn microfoon uit te zetten, zodat het hele stadion kon meegenieten van zijn gemopper over het ziekenhuisvoetbal van zijn cluppie. Na de nieuwbouw van de eretribune steekt hij zijn mening ook niet onder stoelen of banken Het nieuwe stadion is gebouwd door een architect die volgens mij geen verstand heeft van voetbal. Mijn geluidscabine is bij de cornervlag en ik moet met een verrekijker de wedstrijd volgen. Eigenlijk is dat geen doen.

De heen en weer
Eén van Pé Mührens hoogtepunten van zijn speakertijd vond hij zelf de reportage in Brunssum. Op 3 mei 1959 speelde FC Volendam daar z n kampioenswedstrijd tegen Limburgia. De Volkskrant had er voor gezorgd dat Pé Mühren in de Limburg telefonisch verslag kon doen van de wedstrijd. In de AMVO zaten zeker 800 man naar dat verslag te luisteren. De hele zaal stond al na twee minuten voetbal op zijn kop toen Pé Mühren door de telefoon gilde dat de Volendammers op voorsprong waren gekomen. Uiteindelijk won Volendam met grote overmacht, 1-4. De eerste promotie naar de eredivisie was een feit. De spelers gingen die zelfde avond nog op de botter over de dijk. De botter dankt zijn naam aan Pé Mühren, hij bedacht later de naam de Heen-en-Weer.

Clublied
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er voor Pé Mühren vrijwel niks te doen. Veel voetballers waren ondergedoken. In het begin was er zo nu en dan nog wel een voetbalwedstrijd, maar later lag de hele zaak stil. Toch ontstaat tijdens de oorlog wel de basis voor het clublied van de voetbalclub Volendam. Van broer Jan mocht Pé niet mee helpen in het verzet, Pé zou daarvoor niet hard genoeg zijn. Maar samen maakten ze wel een strijdlied voor de binnenlandse strijdkrachten die zich verzette tegen de bezetters. Jan schreef de muziek, Pé de tekst. Na de oorlog maakte Jan een nieuwe tekst op deze melodie. Sindsdien is het “Jongens, daar gaat ie” het clublied van de Volendamse voetbalclub.

Toneel
Naast zijn voetbal en het kerkkoor heeft Pé Mühren één andere grote passie, schrijven voor toneel. Pé schrijft talloze toneelstukken, opera s, cabaret en revu voorstellingen. Voor het toneelstuk M n huis in m n cel verdiend hij een nationale prijs. Ook schrijft hij voor TV. Zoals voor het KRO programma De Klok heit 9. Ook in het Noordhollands Dagblad heeft Pé jarenlang een eigen kolom 'Als een dijk boven water'. Het schrijven gaat hem volgens zichzelf erg makkelijk af, hij is helemaal in zijn element achter de typemachine. Een toneelstuk kost mij ongeveer een week. Ik heb een sterk beeldend vermogen. Daar mag ik niet trots op zijn, dat heb ik gekregen. Alleen de ontwikkeling van mijn talenten komt voor mijn rekening. Dat is nog een wijze les van mijn vader. 'Doe je plicht voor de gemeenschap en verwacht geen dank', zei hij altijd. Dat inzetten voor de gemeenschap doet Pé Mühren om indrukwekkende wijze, want naast al zijn hobby s is hij ook nog eens voorzitter van de Invalidenvereniging, secretaris van de Stichting Gezinsvervangend Tehuis en zit hij in het comité Ouden van Dagen.

Afscheid
Aan het einde van het seizoen 1995-1996 vind hij het op 80-jarige leeftijd genoeg geweest. Het bestuur van de club probeerde hem nog over te halen om de zestig jaar vol te maken, maar Pé blijft bij zijn besluit: Zestig ruikt te veel naar een jubileum. Op 5 mei 1996 wordt voor de wedstrijd tussen FC Volendam Vitesse, de laatste competitiewedstrijd van het seizoen afscheid genomen van de bekendste stadionspeaker van Nederland. Aandachtig wordt er voor de laatste keer geluisterd naar zijn gedicht. Hij nam afscheid van het stadionpubliek met de woorden: “blijf braaf, dan zult zij allen het rijk der hemelen bezitten”. Toch blijkt na 90 minuten voetbal dat Pé nog drie gedichten zal moeten schrijven. Met het 1-1 gelijke spel weet FC Volendam de nacompetitie niet te ontlopen. De carrière van de stadionspeaker werd zo onbedoeld met drie thuiswedstrijden verlengd. De nieuwe zuid tribune zal worden vernoemd naar Pé Mühren en het bestuur bied hem als dank voor bewezen diensten een plaats op de vip-tribune aan. Dat de nieuwe Zuidtribune naar hem werd vernoemd, vond hij het mooiste cadeau dat hij ooit had gekregen: “Nog mooier dan de koninklijke onderscheiding uit 1984” Van achter het glas ziet hij zijn club in de seizoenen die volgen in een neerwaartse spiraal terecht raken. In 1997 degraderen de Volendammers. Ook een divisie lager zijn de sportieve resultaten niet best, op financieel gebied moet de club alle eindjes aan elkaar binden. Eind november 1998 ziet Pé voor de laatste keer zijn club spelen, opnieuw is er weinig reden voor tot juichen. FC Volendam verliest kansloos met 0-2 van VVV.

Overlijden
Op 5 december 1998 zal de stem van Volendam definitief nooit meer klinken als Pé in zijn slaap overlijdt. Pé Mühren werd 83 jaar oud. Pé was een bijzonder mens en passioneel supporter van de voetbalclub. Mede door de Pé Mühren Tribune en de heen-en-weer zullen de herinneringen aan hem nooit verloren gaan, dat staat zoals hij zelf altijd zei “als een dijk boven water”.