Amateurtak als kweekvijver

1982 | Unieke lichting dient zich aan

De sympathie van voetbalminnend Nederland voor FC Volendam is grotendeels te danken aan de vele jongens uit het eigen dorp waarmee het zich in al die jaren betaalde voetbal weet te handhaven. Na een aantal magere jaren speelde de club midden jaren 80 regelmatig met zeven jongens uit de vissersplaats. Oude tijden leken te herleven. De amateurtak van de vereniging – RKAV Volendam – was een belangrijke leverancier van deze talenten. Voordat FC Volendam een eigen jeugdopleiding begon, was het hoogste juniorenteam van RKAV Volendam de kweekvijver waaruit gevist werd. Ieder jaar mochten enkele jongens de overstap naar de betaalde broer maken.In al die jaren betaald voetbal was de lichting van 1982 een van de meest succesvolle in dat opzicht. Van het A1 juniorenteam dat dit jaar ongeslagen kampioen werd in de interregionale jeugdklasse maakten 10 spelers direct de overstap naar het betaalde voetbal. Eén speler volgde in 1990 via de zondagamateurs van RKAV Volendam. Bovendien kwamen ze allemaal uit de eigen gemeente.  

Goede band
Nu zijn ze allemaal in de vijftig, maar nog altijd kijken ze met plezier terug naar die tijd. De aanhangers van FC Volendam zullen namen als Ab Plugboer, Nico Runderkamp (Mepper) en Jaap Schilder (van Riek) onmiddellijk herkennen, maar de wat minder jeugdige supporters zullen zich ook herinneren dat Jack Klepper, Theo Bond (Billie), Carlo Bond (Kouwe), Rob Silven en Jan Koopman voor het eerste team zijn uitgekomen. Frans Koning, Frank Schilder (Bibber) en Henry Bond (Lekkere) moesten zich tevreden stellen met een contract voor het tweede team. De goede band tussen de spelers is altijd blijven bestaan. Verschillende van hen zijn vrienden voor het leven. De overeenkomsten zijn opmerkelijk. Ze wonen allemaal nog steeds in de gemeente Edam-Volendam, ze zijn allemaal getrouwd, het zijn allemaal vaders van zoons en dochters in de twintig en allemaal verdienen ze de kost met een baan of eigen bedrijf. Alleen Henry Bond (Lekkere) is hen op 38-jarige leeftijd op tragische wijze ontvallen.  
 
Regiokampioenschap
In het seizoen 1981-1982 waren de junioren A1 van Volendam oppermachtig in de interregionale klasse A van het district West 1. De tegenstanders kwamen uit de afdelingen Noord-Holland, Amsterdam en Utrecht. Slechts driemaal hoefden de Volendammers een gelijkspel toe te staan, de overige 19 wedstrijden werden gewonnen. Topscorer werd Nico Runderkamp (Mepper) met bijna 30 doelpunten. Jan Koopman en Frans Koning volgden met zo’n 15 doelpunten. Tegen DCG in Amsterdam Nieuw-West werd de titel behaald.

Daarna moest tegen de A1 van Ajax – de winnaar van klasse B – om het kampioenschap van West 1 gestreden worden. Ajax trad in de sterkst mogelijke opstelling aan met o.a. de 18-jarigen Stanley Menzo, Sonny Silooy en Johan van ’t Schip en de 17-jarige Marco van Basten. Hoewel nog jong, waren het toen al bekende namen door hun optredens in het Nederlands UEFA-team en het eerste van Ajax. Van Basten had enkele weken eerder – op 5 april 1982 – zijn debuut in de eredivisiewedstrijd Ajax-NEC met een doelpunt extra glans gegeven. Volendam speelde de eerste wedstrijd thuis voor bijna tweeduizend toeschouwers. Het ontzag was aanvankelijk groot, want binnen een kwartier nam Ajax een 0-2 voorsprong door doelpunten van Marco van Basten en John van ’t Schip. Met de grootst mogelijke moeite lukte het Volendam om de rust zonder verdere schade te bereiken. In de tweede helft speelde Volendam beduidend beter. Nadat Nico Runderkamp (Mepper) eerst de lat had geraakt, scoorde Frans Koning in een luchtgevecht met Stanley Menzo de aansluitingstreffer. Na de 1-3 van Ajax mocht Volendam kort voor tijd een strafschop nemen na een overtreding op Frans Koning. Doelman Jaap Schilder schoot echter huizenhoog over. De heenwedstrijd in de Amsterdamse Meer werd enigszins geflatteerd verloren met 5-1. De enige Volendamse treffer werd bij de stand 3-0 gemaakt door Nico Runderkamp (Mepper). Behalve het kampioenschap van de interregionale klasse wist Volendam in augustus ook het grote Eurosportring toernooi in Tilburg te winnen. Het door Klaas Nunninga opgezette toernooi begon met 160 teams uit 10 verschillende landen, waaruit Volendam en Haarlem uiteindelijk de finale bereikten. Deze werd op televisie uitgezonden. Volendam won met 2-1 dankzij doelpunten van Nico Runderkamp (Mepper) en Frans Koning. De prijs werd uitgereikt door voorzitter Jo van Marle van de KNVB.

Overgang naar het tweede
Een oefenwedstrijd tussen het interregionale jeugdteam en het tweede (het C-team) van FC Volendam kon door de trainers Ben Steur en Bruin Steur (Joep) gebruikt worden om de kracht van de nieuwe lichting te bepalen. Ben Steur: “De A1 won overtuigend met ik meen 5-1. Henry Bond (Lekkere) maakte volgens mij 4 doelpunten, hoewel hij geen basisspeler was bij de A1”. Na overleg tussen de trainersstaf van FC Volendam en die van RKAV Volendam werd besloten dat 10 spelers van de A1 gevraagd zouden worden om de overstap naar het tweede te maken. Ben Steur: “Zo’n keuze is altijd moeilijk. Je hebt soms te maken met meerdere spelers voor dezelfde positie. In dit jaar waren er vooral veel goede aanvallers waar een keuze uit gemaakt moest worden. Bruin Steur wilde Jan Tol, Johan Kroon en Tom Jonk bij het tweede handhaven. Ik wilde Nico Runderkamp en Jan Koopman een kans geven”. Henry Bond (Lekkere) viel buiten de boot, maar acht jaar later mocht hij als topscorer van de zondagamateurs onder trainer Wim Kwakman (Ballap) alsnog de overstap naar het tweede van FC Volendam maken.  

Afvallers
In de aanloop naar het nieuwe seizoen besloot linksback Frank Schilder (Bibber) om terug te keren naar de amateurs, waar hij een belangrijke kracht in het eerste zondagteam werd. “In de voorbereiding met Joep Steur kreeg ik geen mogelijkheid om me te bewijzen. Met het tweede speelden we een oefenwedstrijd tegen Kwadijk. Joep nam vijf spelers van het eerste mee en gaf enkele spelers van het tweede niet eens de kans om speelminuten te maken. Het had geen zin om verder te gaan. Daarom ben ik na een paar weken al teruggegaan naar de amateurs”. Een terugkeer naar het betaalde voetbal leek in 1986 in het verschiet voor Frank, toen zijn trainer Cees Kick nog voor het behaalde kampioenschap was gevraagd om trainer van FC Volendam te worden. Cees Kick was bijzonder gecharmeerd van de kwaliteiten van Frank en wilde hem graag meenemen om hem een nieuwe kans geven. Cees Kick kreeg echter een ernstig auto ongeluk, waarna hij jaren moest revalideren en geen trainer van FC Volendam kon worden. Frans Koning kreeg wel speelminuten, maar hij moest halverwege het seizoen zijn militaire dienstplicht vervullen. “Ik had geregeld dat ik bij DVS’33 in Ermelo mocht meetrainen, maar vanaf dat moment mocht ik zelfs niet meer invallen bij de wedstrijden van het tweede. Dat heeft een tijdje geduurd, waarna ik besloot om te stoppen bij Joep”. Door blessures aan enkels en knieën moest hij het erop volgende seizoen afzien van voetballen. In de A1 werd hij ook al geplaagd door blessures. Ben Steur: “Ik ben ervan overtuigd dat Frans met zijn fabelachtige techniek het eerste van FC Volendam zou hebben gehaald als hij geen problemen met zijn benen had gekregen. In de zomer van 1984 heb ik hem gevraagd om bij de zondagamateurs weer te beginnen”. Frans: “Ik heb altijd problemen gehouden met mijn enkels en knieën. Tot 1990 heb ik nog recreatief gevoetbald bij de zondag 2, 4 en 8 en in de zaal bij het Gat van Nederland 2, maar toen hield het echt op.

Zilveren Bottertoernooi
De acht overgebleven spelers vormden de basis van het Volendamse team dat in 1983 verrassend het Zilveren Bottertoernooi won. In de finale moest aangetreden worden tegen Feijenoord, dat in 1982 eveneens in de finale van het toernooi stond en toen als winnaar uit de strijd kwam. Na een 1-0 achterstand zorgde Nico Runderkamp (Mepper) voor de gelijkmaker, waarna Johan Kroon (Mate) in de laatste minuut Feijenoord doelman Knoop verschalkte met een schot van 20 meter afstand. Laatste man Carlo Bond (Kouwe) kan zich de wedstrijd van 21 augustus 1983 nog goed herinneren. “Het was een prachtige zondagmiddag. We speelden de finale als voorwedstrijd van een competitieduel van FC Volendam en dat was toevallig ook tegen Feijenoord. Het werd Johan Cruijff zijn eerste competitiewedstrijd voor Feijenoord. Het stadion stroomde tijdens onze finale helemaal vol. Dat was natuurlijk fantastisch”. Hij herinnert zich een aardig detail. “Ik had mijn tegenstander van Feijenoord onder controle en Cruijff maakte langs de zijlijn duidelijk hoorbaar verschillende complimenten”. Verdediger Jack Klepper werd opvallend genoeg topscorer van het toernooi met 4 doelpunten. “Bij aanvallen ging ik mee naar voren. Uit voorzetten en corners wist ik vier keer met mijn hoofd te scoren”. Hij werd uitgeroepen tot beste middenvelder van het toernooi. “Jan Heintze van PSV won de prijs van beste verdediger, maar ze konden natuurlijk niet om me heen met die vier doelpunten”, grapte de lange speler van Volendam.  

Debuut in het eerste
Gedurende de seizoenen 1983-1984 tot en met 1986-1987 mochten de acht spelers debuteren in het eerste van Volendam. Voor sommigen bleef het aantal wedstrijden beperkt, andere werden basisspeler. Ab Plugboer, Nico Runderkamp en Theo Bond gingen ook bij andere betaalde clubs aan de slag. Ab Plugboer en Nico Runderkamp (Mepper) keerden later terug bij Volendam. De meesten van de andere jongens vertrokken in een periode dat FC Volendam onder Jan Brouwer veel spelers van buiten het dorp haalde. De manier waarop afscheid werd genomen was niet altijd even fraai.

Keeper	Debuut	Laatste seizoen Volendam	Bijzonderheid
Jaap Schilder (van Riek)	21-04-1985, FC Twente-Volendam	1992-1993
Carlo Bond (de kouwe)	20-08-1986, Volendam-Willem II	1986-1987
Jack Klepper	11-09-1983, Volendam-AZ	1985-1986
Theo Bond	24-08-1985, NAC-Volendam	1988-1989	Speelde daarna voor Telstar
Frank Schilder (Bibber)	--	1982-1983	In voorbereiding terug naar de amateurs
Ab Plugboer	26-02-1984	1988-1989 en 1997-1998	Speelde daarna voor SVV, FC Utrecht en terug in december 1995
Frans Koning	--	1982-1983	Gestopt, militaire dienst
Rob Silven	12-05-1984, Fortuna-Volendam	1985-1986
Nico Runderkamp (Mepper)	08-01-1984, Volendam-Den Bosch	1984-1985 en 1987-1988	Speelde daarna voor Haarlem, Cambuur en terug in augustus 1987
Jan Koopman	08-01-1984, Volendam-Den Bosch	1984-1985
Henry Bond (Lekkere)	--	1990-1991	In 1990 vanuit amateurs overgekomen

 

Henry Bond (Lekkere)
Henry Bond (Lekkere) was in 1990 met de zondagamateurs van Volendam onder trainer Wim Kwakman (Ballap) als topscorer gepromoveerd naar de eerste klasse. Hij maakte een dermate goede indruk dat hij alsnog gevraagd werd door FC Volendam. Tot een debuut bij het eerste is het nooit gekomen. Zijn weduwe Alie Kes hielp vroeger in de kantine van RKAV Volendam en was nauw betrokken bij de voetbalcarrière van haar man. “Henry zat een aantal keren op de bank bij het eerste, maar als hij mee zou spelen dan moest FC Volendam achtduizend gulden overmaken naar de amateurs en daar werd tegenaan gehikt volgens trainer Leo Steegman. Een hoogtepunt was voor Henry de trip met het eerste naar Amerika in januari 1991. Als schoolmeester was het voor hem bijzonder lastig om vrij te krijgen voor trainingen en wedstrijden. Gelukkig wilde het schoolbestuur wel toestemming geven voor de trip naar Amerika in januari 1991. In de brief met het verzoek gaven we aan dat het de ‘chance of a lifetime’ voor hem was. Het viel in de periode dat Amerika op het punt stond Irak binnen te vallen nadat dit land Koeweit had ingenomen. Het was daarom spannend of hij met het vliegtuig wel thuis kon komen, omdat Amerika alle vluchten naar Europa wilde annuleren. Gelukkig werd Irak pas binnengevallen kort nadat Henry weer thuis was”. Henry en Alie waren goed bevriend met Carlo Bond. Na Henry’s trieste zelfdoding op 21 februari 2002 vond Alie veel steun bij Carlo. Ze zijn later getrouwd, waarbij Carlo de twee dochters (Romy en Rosanne) van Henry en Alie als wettelijke kinderen heeft aangenomen en meehelpt ze op te voeden. 
 
Vrijheid
De voormalige spelers van de A1 uit 1982 kunnen elkaar nog steeds vinden in de achtergronden van de goede resultaten. Aanvoerder Nico Runderkamp (Mepper): “Het was geen doorsnee elftal. Het was een mix van verschillende kwaliteiten”. Theo Bond: “De mentaliteit was bijzonder goed. We verzaakten nooit met trainingen. We gingen altijd met plezier heen”. Frank Schilder (Bibber): “We hadden overal een goede bezetting, niet één plek was minder. Met zwakke plekken word je nooit kampioen”. Rob Silven gaf aan dat prima omstandigheden geschapen waren om te kunnen presteren. “De begeleiding door de staf was voortreffelijk. We konden vanaf de jongste jeugd samen voetballen. Dan raakte je uitstekend op elkaar ingespeeld”. Jan Koopman: “Zonder blessures speelden we steeds met hetzelfde elftal. Dan leer je elkaars mogelijkheden en beperkingen het beste kennen”. Jack Klepper: “We voetbalden dag en nacht op straat. We hadden allemaal een paar medespelers in de klas”. Jaap Schilder (van Riek): “We hadden verschillende jongens met een absolute winnaarsmentaliteit. Er was ook ruimte voor vrijgevochten types als Nico Runderkamp (Mepper). Dat werd binnen zekere grenzen geaccepteerd”. Ab Plugboer vulde aan: “We kregen erg veel vrijheid om dingen te ondernemen. We durfden te voetballen, met lef, zonder angst”. Trainer Ben Steur waardeerde het dat juist dit aspect van zijn aanpak is blijven hangen. “We voetbalden altijd volgens het 4-3-3 systeem. De tegenstander of welke jongens speelden maakte daarbij niet uit. Ik schonk veel aandacht aan baloefeningen en aan conditie. Binnen het systeem hadden ze alle vrijheid om zelf te bepalen hoe ze wilden voetbalden. Ze mochten een actie maken”.

Vriendengroep
De verklaring voor de successen van dit team moest volgens trainer Ben Steur behalve in de kwaliteit vooral gezocht worden in de hechte vriendengroep. In al die jaren dat hij trainingen gaf, had hij veel ploegen gezien die niet het uiterste eruit haalden, omdat er groepjes binnen de ploeg waren die elkaar niet lagen. Jack Klepper: “Als we uit gingen was dat met de jongens van de ploeg. Op zondag na de wedstrijd”. De twee jongens die in Edam woonden – Ab Plugboer en Carlo Bond (Kouwe) – en pas in de A-junioren de overstap van EVC naar Volendam maakten werden volledig in de groep geaccepteerd. Jan Koopman: “In het begin hebben we natuurlijk wel opmerkingen gemaakt, maar Ab en Carlo snoerden ons de mond op de beste manier: ze lieten ons zien dat ze hele goede voetballers waren die een versterking voor de ploeg vormden”. Carlo Bond (Kouwe): “Het was in het begin wennen, maar ik voelde dat er een chemie ontstond. En die bestaat nog steeds. Jan Koopman en Jack Klepper zijn nu nog goede vrienden. Met onze drie gezinnen gaan we samen op vakantie”. Ab Plugboer: “Het was een hecht team. We trokken ook buiten het voetballen met elkaar op. We hadden een goede band, onderling praatten we veel, er was saamhorigheid. Als ik ze nu tegenkom praten we altijd met elkaar”. Na hun actieve voetballoopbaan op het veld volgde voor Nico Runderkamp, Frank Schilder en Carlo Bond een nieuw hoogtepunt in het zaalvoetballen. Zij behoorden tot de vaste kern van de Volendamse zaalvoetbalteams Café Rex en Voldafar waarmee ze in 1991 landskampioen werden en in 1993 de nationale beker wonnen.

Goede relatie
De goede relatie tussen de spelers en de trainer en leiders uitte zich ook in de manier waarop met elkaar werd omgegaan. Leider Took Jonk (de Kip): “We hadden bij ons thuis met kerst en na het seizoen een feest met alle spelers en de trainer. Ik herinner me dat de jongens een keer beneden kwamen in jurken van Marie – Tooks echtgenote. In polonaise gingen ze de straat op en bij verschillende buren naar binnen. Tot ’s ochtends zeven uur ging dat feest door. Dat kon allemaal in die tijd met alleen maar Volendammers”. Took was meer dan 35 jaar leider van de A1 junioren. Took: “Met die ploeg kon veel. Nico Runderkamp (Mepper) had niet altijd zin om te voetballen. ‘Je moet er eerst drie maken anders zetten we je er niet naast’, liet ik hem dan weten. En hij maakte er gewoon drie en liep van het veld af”. Took had duidelijk een zwak voor ‘De Mepper’. Trainer Ben Steur: “Nico was bij vertrek naar een uitwedstrijd niet altijd op tijd aanwezig. Took nam het altijd voor hem op. “Die jongen heeft geen vader en moeder meer, dan kun je je verslapen”. We haalden hem dan toch maar weer op”. Alle jongens spreken hun waardering uit voor hun voormalige trainer. Nico Runderkamp (Mepper): “Ben gaf individuele spitsentraining. Dan legde hij de bal panklaar voor je neer. Dat zie je niet meer terug. Zoals hij dat deed, dat was uniek. Daar leefde je gewoon naar toe”.